Ülkemizde daha çok tayrot olarak söylenilen tie rod,
kolon ve perde duvar gibi düşey yapı elemanlarının kalıplarını karşılıklı bağlamakta kullanılan bir malzemedir.
Tayrotu oluşturan elemanlar, kullanım amacı, nasıl kullanıldığı, avantajları ve tayrot boşluklarının nasıl tamir edileceği hakkında bilgi vereceğiz.
TAYROT ELEMANLARI
Tie rod elemanları şunlardır.
- Tayrot mili,
- Somun
- Konik
- Ayna
- Tayrot Borusu ve boru başlık tapası,
Konik daha çok tünel kalıp gibi çelik kalıp ile yapılan imalatlarda kullanılmaktadır.
TAYROT (TİE ROD) KULLANIM AMACI
Betonun kolon ve perde duvar kalıplarına yerleşimi esnasında kalıpların stabil kalmasını, açma, şişme ve patlama yapmamasını sağlar. Beton dökümü esnasında kalıplarda açılma yaşanması istenmeyen bir durumdur. Bu gibi durumlarda açılan kalıptan zemine dökülen betonun temizlenmesi ve istenilen şekilde dökümü yapılmayan kolon ve perdenin traşlanması, tamir harcı ile düzgün bir hale getirilmesi gerekir. Sonradan yapılacak işlemler imalatın kalitesini bozacağı gibi fazladan malzeme ve işçilik masrafına yol açacaktır. Bu gibi olumsuz durumların önüne geçmek için tayrot kullanılır. Kalıplara yerleştirilen ve vibratör uygulanan betonun oluşturacağı basınç tie rod tarafından karşılanır.
NASIL KULLANILIR?
Kalıp etrafına düşey ve yatay destekleyici kuşaklar ve gerekli durumlarda payandalar yapılır. İki adet 10 x 10 yatay destek kuşak arasından karşılıklı olarak tie rod mili geçirilir. Bunu yapmak için kalıplar her iki taraftan aynı hizada delinmelidir. İki kalıp arasından mil geçirilirken tayrot borusu ve başlığı kalıp içerisinde kalır. Böylelikle beton prizini alıp kalıpların sökümünde malzemenin çıkması kolay olur. Tie rod borusu olmasa milin çıkarılması mümkün olmayacaktı.
TİE ROD AVANTAJLARI
- Kalıbın betonun yerleştirilmesinde dayanıklılığını artırır.
- Kalıbın açılmasını önleyerek oluşabilecek malzeme ve işçilik masraflarının oluşmasını engeller.
- Milin dişli olması sayesinde sıkma ve sökme işlemi kolaylıkla yapılır.
- Kalıbın kurulumu daha hızlı olacağı için zaman ve işçilikten tasarruf sağlanır.
- Temizlenmesi kolaydır.
- Uzun ömürlü bir malzemedir.
- Çekme dayanımı yüksektir.
- Kalıpları birbirine bağlar, kalıplar arasındaki mesafeyi korur.
